Nieuws en ontdekkingen in de astronomie

Oude nieuws meldingen kun je op deze pagina bestellen

Het nieuws op deze pagina voortaan gelijk hebben? Meldt je dan aan voor de nieuwsbrief (klik hier)

10-08-2007

Persbericht: PARIJS - Astronomen hebben voor het eerst water aangetroffen op een planeet buiten ons zonnestelsel, de HD189733b. Dit meldde het tijdschrift Nature.

De planeet in het sterrenbeeld Kleine Vos is met de huidige chemisch aangedreven raketten voor de mensheid niet bereikbaar omdat hij zich op een afstand van zestig lichtjaren van de aarde bevindt.

HD189733b is ook tamelijk onherbergzaam: de temperaturen schommelen er tussen de 500 en 2000 graden. Het water is er dan ook aanwezig in de vorm van stoom.

In ons eigen zonnestelsel is eerder water geconstateerd op Mars. Ook op een maan van Jupiter komt waarschijnlijk water voor.

26-09-2006

Pluto geen planeet meer

Pluto is niet langer de kleinste planeet van ons zonnestelsel. Wetenschappers van de Internationale Astronomische Unie (IAU) degradeerden Pluto afgelopen donderdag in de Tsjechische hoofdstad Praag tot een “dwergplaneet”, een nieuwe categorie. De sterrenkundigen stemden over een nieuwe definitie voor het woord ‘planeet’. Pluto valt niet langer onder die definitie.

De wetenschappers hebben nu drie categorieën ingesteld: planeten, dwergplaneten en kleine hemellichamen. Het historische besluit betekent dat schoolboeken in de wereld aangepast moeten worden. Ons zonnestelsel telt namelijk nu nog maar acht officiële planeten: Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus.

Klein

De kwestie-Pluto speelt al sinds de planeet in 1930 werd ontdekt. Het nieuwe hemellichaam werd aangemerkt als de negende planeet, hoewel sommigen het daarvoor eigenlijk te klein vonden. De internationale sterrenkundige gemeenschap ‘gedoogde’ Pluto jarenlang als planeet, totdat enkele nieuwe objecten werden gevonden die ongeveer net zo groot of zelfs groter zijn.

De discussie over wat nou precies een planeet is, laaide recent opnieuw op. Sinds vorige week waren 2500 astronomen van de IAU bijeen om tot een heldere definitie te komen die aan al het gekibbel een einde moet maken. Dat viel niet mee, want de wetenschappers bleken tot op het bot verdeeld.

Definitie

De afgelopen dagen zijn verschillende voorstellen besproken, ook voorstellen tot een veel bredere definitie waardoor Pluto als planeet zou zijn behouden en vele andere hemellichamen ook tot de planeten konden worden gerekend.

Voor het woord ‘planeet’ bestond eigenlijk geen heldere definitie. De gangbaarste uitleg is dat het een object is dat zelf geen licht uitzendt en om een ster draait. Dat geldt echter ook voor duizenden kometen en asteroïden. Daarom was er behoefte aan een nieuwe indeling, met een triest lot voor Pluto.

Onderzoekers ontdekken ‘planeten zonder ster’

Astronomen hebben op circa vierhonderd lichtjaren van de aarde twee objecten ontdekt die de massa hebben van planeten, maar die om elkaar heen draaien in plaats van om een ster. De wetenschappers zijn verrast door hun vondst en weten niet precies hoe dergelijke hemellichamen hebben kunnen ontstaan. Dat berichtte het Britse wetenschapsblad New Scientist donderdag op zijn website.

De massa van de twee objecten, die planemo’s (planetary mass objects) worden genoemd, is respectievelijk zeven en veertien keer zo groot als die van de planeet Jupiter. De tussenliggende afstand is ongeveer 240 keer zo groot als die tussen de aarde en de zon. De planemo’s werden gevonden met behulp van een telescoop van het European Southern Observatory (ESO) in Chili.

De onder sterrenkundigen meest gangbare theorie is dat planemo’s onvolgroeide sterren zijn die uit de wolk zijn geslingerd waarin ze zijn ontstaan. Dat is in dit geval echter onwaarschijnlijk. De zwaartekracht die de twee objecten bijeenhoudt, is zo gering, dat zij volgens de astronomen waarschijnlijk bij zo’n gebeurtenis uit elkaar zouden zijn geraakt.

09 mei 2006

komeet 73P/Schwassmann-Wachmann 3

Een mooie schaduw opname van Saturnus

Dit is een opname van de vulkaan Mt. St. Helens. Het hoge stuk gesteente komt sinds november vorig jaar langzaam naar boven geschoven. Dit is ook te zien op deze film. Het stuk gesteente steekt nu al zo’n 100 meter uit de krater van de vulkaan.

02-05-2006

Voor de astronomen is er weer iets leuks aan de hand, de komeet 73P/Schwassmann-Wachmann 3 is in meer dan 30 stukken gebroken; halverwege deze maand zijn deze brokstukken dicht in de buurt van de aarde, astronomen met een kleine telescoop of een grote verrekijker kunnen deze fragmenten zien. 7 juni komt de komeet bij de zon aan. Hieronder een aantal fragmenten van de komeet.

Als je een telescoop hebt gebruik dan onderstaande data om de komeet te vinden:

05-03-2006

Amateursterrekundigen, pak uw telescoop en zoek als de gesmeerde bliksem Jupiter op!

Christopher Go van de Filipijnen fotografeerde op 27 februari 2006 met zijn 11-inch telescoop en zijn CCD camera:

Ja je ziet het goed! Jupiter heeft een nieuwe storm. Officieel heet deze vlek Oval BA maar Red Jr. is beter, omdat deze storm nu al de helft van de Grote Rode Vlek is in dezelfde kleur.

Oval BA is in 2000 begonnen te ontstaan toen 3 kleinere stormen samen smolten. Zo is ooit de Grote Rode Vlek ook begonnen en bestaat al minimaal 300 jaar.

Oval BA begon als een witte vlek, maar tussen november en december 2005 begon de vlek bruin te kleuren en nu is deze dus rood.

Hieronder op de foto geen poollicht maar zonnepilaren. Deze ontstaan door ijskristallen in de atmosfeer die het zonlicht breken en reflecteren. De foto is genomen in Alaska.

28-02-2006

NGC 2244, Rosetnevel, 50 lichtjaar in doorsnede en 4500 lichtjaar ver weg

Foto van de Apollo 12 missie, op de foto Alan Bean

De mist die aangevroren is aan de bomen, deze foto heb ik genomen op 02-02-2006 in de buurt van Rhenen.

De Saturnusmaan Iapetus door de Cassini op een afstand van 1500 km

Het Karrewiel melkwegstelsel, het kleine stelsel onderin is door het grote stelsel heengegaan. Afstand vanaf de aarde: 400 miljoen lichtjaar, doorsnede 100000 lichtjaar

De Perseus cluster, een cluster van allemaal melkwegstelsels op een afstand van 250 miljoen lichtjaar met een doorsnede van 1,5 miljoen lichtjaar

De Saturnusmaan Tethys met een doorsnede van 1000 km

Venus, 38 foto’s uit 2005 en 2006 over elkaar heen geplaatst. Nu kun je mooi de beweging van de planeet aan de hemel zien.

De Orion nevel, toegestuurd door Jean-Luc Linart, vond deze op het web met de volgende uitleg erbij:

This detailed image of the Orion Nebula is the sharpest ever, constructed using data from the Hubble Space Telescope’s Advanced Camera for Surveys and the European Southern Observatory’s La Silla 2.2 meter telescope. The mosaic contains a billion pixels at full resolution and reveals about 3,000 stars. In apparent size, the picture is as large as the Full Moon. At the distance of M42 it spans thirteen light-years.